Wat is een heks?

Veel lezers en schrijvers van Eik en Blad noemen zichzelf een heks. Maar wat is dat nou? Aangezien heks zo’n breed begrip is, besloot ik helemaal vooraan te beginnen. Ik opende een incognito venster en googelde het woord: heks. Uiteraard stond Wikipedia bovenaan, met een uitleg dat in het Westerse volksgeloof de nadruk ligt op het kwaadaardig handelen van de heks. Toen ik even verder scrolde was hit nummer 5: “7 tekenen dat jij een heks bent”.
Door: Mirren

Wanneer je ruim een jaar als Groentje over hekserij schrijft, voel je je zeker dat jij een heks bent. Om deze egocentrische reden besloot ik om de quiz te doen. Ik bedoel, wat is er nou mooier dan een perfecte score te krijgen? Helaas; van de 7 tekenen scoorde ik er 3. Hoewel dieren mij niet haten, geven zij toch de voorkeur aan mijn vriend. Daarnaast was ik vroeger wel altijd fan van onweer, maar extreem blij word ik er ook niet van. En nee, ook bij de ‘je hebt helende krachten’ scoorde ik geen punten.

Op pagina 2 van Google werd ik doorverwezen naar het boek van Susan Smit en naar Lunadea, en eveneens kwamen er gerelateerde zoekopdrachten van Roald Dahl en Harry Potter voorbij. Daarentegen had ik nog steeds geen duidelijk beeld van wat heksen nou eigenlijk zijn.

Mijn volgende zoekwoord ‘hekserij’ bracht al meer teweeg. Ik werd voorzien van internetpagina’s die informatie boden over de natuurreligie, over de Gardneriaanse traditie en over Wicca. Daarnaast kreeg ik ook een aanzienlijk aantal pagina’s met informatie over de heksenvervolgingen. Wat mij opviel is dat volgens de meeste sites heksen alleen vrouwen zijn. Aangezien ik een stuk wil schrijven over heksen in het algemeen en het buitensluiten van circa 50% van de bevolkingsgroep mij nogal gemeen lijkt, besloot ik mijn zoekveld wat te vergroten.

Witch. De eerste drie pagina’s van mijn incognito venster verwezen mij naar een animatieserie over een groep meiden die allemaal een element beheersen. Nee, helaas bood ook dit zoekwoord mij niet het antwoord op de vraag ‘wat is een heks?’. Daarentegen heb ik nu wel een nieuwe videoverslaving.

Nadat het internet wat teleurstellend bleek, koos ik ervoor om de kennis dichter bij huis te zoeken. Mijn vriendengroep kent mij al een geruime tijd als een Groentje en ik besloot aan hen te vragen wat een heks nou eigenlijk is.

Vriend 1: Ik definieer niet direct een Hex. In feite is iedereen die zich met een vorm van magie bezig houdt een Hex. Ook een christen doet dat bijvoorbeeld met het bidden tot martelaren en het zalven van gelovigen. Een Hex is daarom voor mij iemand die zich voornamelijk via natuurproducten en bezweringen bezig houdt met een non-mainstream geloof en in henzelf.

Vriend 2: Hmmm, dat vind ik een lastige. Het is voor mij voornamelijk een term die mensen voor zichzelf gebruiken en als je die term voor jezelf gebruikt, dan ben je er één. In het beginsel zou ik, denk ik, zeggen dat een heks iemand is die hekserij beoefent. In sommige gevallen gaat dit gepaard met het aanbidden van en/of geloven in één of meerdere god(in)en, maar niet altijd. Het is voor mij ook sterk gelinkt aan een vorm van spiritualiteit en paganisme. Voor mijzelf gaat het dus ook gepaard met het geloof in een Godin en een God, maar dat hoeft niet voor iedereen het geval te zijn.

Vriend 3: Iemand is voor mij een heks als hij/zij een bepaald heidens geloof aanhangt, zoals Wicca of Keltische hekserij. Het is voor mij vaak iemand die in een god en godin gelooft en die er vaak ook iets spiritueels mee doet.
Een stereotype heks is voor mij iemand die de jaarfeesten viert, een altaar heeft en rituelen uitvoert. Ik zie vaak iemand voor me die veel wierook brandt en veel eerbied heeft voor de natuur.

Vriend 4: Ik zou iemand niet zo snel als een heks zien, gezien het oude vooroordeel dat heksen gemeen zijn en duistere magie beoefenen. Nu is dat concept minder geworden met dank aan moderne films, boeken en ook geloven die naar voren komen zoals paganisme, maar het wordt nog relatief vaak als scheldwoord gebruikt. Daarom verbind ik niet direct hun praktijken (waarzeggerij, rituelen, etc.) aan het voor mij nog negatieve woord ‘heks’. Dat soort praktijken vind ik namelijk helemaal niet negatief en juist intrigerend. Mensen die dat soort praktijken beoefenen of interessant vinden zou ik eerder spiritueel (niet per se gelovig!) noemen dan een heks of iets anders… misschien niet altijd acceptabel voor sommigen, maar ik vind dat wel het meest positieve woord dat erbij past.

Tot dusver heeft nog niemand het over bezemstelen gehad; iets waar Wikipedia wel naar verwees. Wel werd in mijn vriendengroep de Godin benoemd en uiteraard het beoefenen van magie. Iedereen die ik om een mening heb gevraagd heeft ervaring met hekserij. De ene in een studie met mythologie en levensbeschouwing en een ander als diehard fan van alle fantasy boeken welke ooit zijn uitgegeven. Maar helaas is ook deze informatie niet genoeg om een compleet beeld van een standaard heks te maken.

De zoektocht naar wat een heks is leverde mij alleen de zin op: een heks wordt je niet, dat ben je. Door mijn vrienden kreeg ik al een iets duidelijker beeld. Helaas leverden beide bronnen niet genoeg om mij duidelijk te maken wat ik kon schrijven over heksen en wat een heks nou eigenlijk is. Aangezien er duizenden mannen en vrouwen worden geboren als heks, is het onmogelijk om daar een éénduidig beeld van te vormen. Iedereen kan een heks zijn. Dus, vertrouw op jezelf en houd de regel aan: ‘voel jij je een heks? Dan ben je een heks’.

Veel liefs,
Mirren

Over de schrijver:

Naam: Mirren

(klik op de naam voor meer van deze schrijver)

Wie ben ik: Blog-auteur, groen heksje en schrijfster/columnist bij Eik-en-Blad

Website(s): Grimoirevaneengroentje.nl

Lieve lezer, de schrijvers en illustratoren van Eik-en-Blad maken alles vanuit hun eigen passie en als vrijwilligers. En er is niets zo motiverend voor een vrijwilliger als een blijk van waardering in de vorm van een reactie. Dit kan onderaan dit artikel in het reactieformulier. Om spam te voorkomen moet je eerste reactie op de site eerst éénmaal door een beheerder worden goedgekeurd.
Geen tijd om een hele reactie te schrijven? Je kan ook kiezen om (anoniem) een aantal sterren achter te laten door te kiezen hoeveel sterren je als waardering wenst achter te laten. Ook dat wordt zeer gewaardeerd!